Kto zarządza skrzyżowaniem?

W materiale przygotowanym ostatnio dla jednej z ogólnopolskich telewizji analizowałem kwestię podmiotu odpowiedzialnego za stan techniczny skrzyżowania dróg publicznych. Warto ten temat przybliżyć na blogu.

Podstawową regulację zawiera art. 25 ustawy o drogach publicznych:

  1. Budowa, przebudowa, remont, utrzymanie i ochrona skrzyżowań dróg różnej kategorii, wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi w pasie drogowym oraz urządzeniami bezpieczeństwa i organizacji ruchu, związanymi z funkcjonowaniem tego skrzyżowania, należy do zarządcy drogi właściwego dla drogi wyższej kategorii.
  2. Koszt budowy lub przebudowy skrzyżowania, o którym mowa w ust. 1, wraz z koniecznymi drogowymi obiektami inżynierskimi w pasie drogowym oraz urządzeniami bezpieczeństwa i organizacji ruchu, związanymi z funkcjonowaniem tego skrzyżowania, ponosi zarządca drogi, który wystąpił z inicjatywą budowy lub przebudowy takiego skrzyżowania.
  3. Budowa, przebudowa, remont, utrzymanie i ochrona skrzyżowania autostrady lub drogi ekspresowej z innymi drogami publicznymi, wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi w pasie drogowym oraz urządzeniami bezpieczeństwa i organizacji ruchu, związanymi z funkcjonowaniem tego skrzyżowania, należy do zarządcy autostrady lub drogi ekspresowej.
  4. Koszt budowy lub przebudowy skrzyżowania, o którym mowa w ust. 3, wraz z koniecznymi drogowymi obiektami inżynierskimi w pasie drogowym oraz urządzeniami bezpieczeństwa i organizacji ruchu, związanymi z funkcjonowaniem tego skrzyżowania, ponosi zarządca drogi, który wystąpił z inicjatywą budowy lub przebudowy takiego skrzyżowania.

Przepis ten wskazuje podmiot właściwy do wykonywania obowiązków zarządcy drogi w stosunku do krzyżujących się lub łączących się dróg publicznych różnej kategorii. Jako zasadę wprowadzono rozwiązanie, że obowiązki te należą do zarządcy drogi wyższej kategorii. Ustawa wprowadza cztery kategorie dróg publicznych: gminne, powiatowe, wojewódzkie i krajowe (w tym drogi ekspresowe i autostrady). Drogi gminne to drogi o najniższej kategorii.

Przykładowo: za skrzyżowanie drogi gminnej i powiatowej odpowiada zarządca drogi powiatowej. 

Skrzyżowanie dróg publicznych to zgodnie z art. 4 pkt 9 udp przecięcie się lub połączenie dróg publicznych na jednym poziomie (skrzyżowanie jednopoziomowe); lub krzyżowanie się lub połączenie dróg publicznych na różnych poziomach, zapewniające pełną lub częściową możliwość wyboru kierunku jazdy (węzeł drogowy); lub krzyżowanie się dróg na różnych poziomach, uniemożliwiające wybór kierunku jazdy (przejazd drogowy). Węzeł drogowy i przejazd drogowy stanowią skrzyżowania wielopoziomowe.

Zarządca drogi wyższej kategorii zobowiązany jest w szczególności do remontu, utrzymania i ochrony skrzyżowania. Zgodnie z ustawową definicją utrzymanie drogi to wykonywanie robót konserwacyjnych, porządkowych i innych zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu, w tym także odśnieżanie i zwalczanie śliskości zimowej. Natomiast ochrona drogi to działania mające na celu niedopuszczenie do przedwczesnego zniszczenia drogi, obniżenia klasy drogi, ograniczenia jej funkcji, niewłaściwego jej użytkowania oraz pogorszenia warunków bezpieczeństwa ruchu. Jako remont drogi ustawa określa wykonywanie robót przywracających pierwotny stan drogi, także przy użyciu wyrobów budowlanych innych niż użyte w stanie pierwotnym.

W ramach ochrony drogi mieści się kompetencja zarządcy drogi do wydawania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego i wymierzania kary pieniężnej za zajęcie tego pasa bez zezwolenia (o karze we wpisie: http://drogipubliczne.info/kara-pieniezna-za-zajecie-pasa-drogowego/).

Granice skrzyżowania, a tym samym granice zarządu właściwego zarządcy drogi, określa się w odniesieniu do konkretnego skrzyżowania. W praktyce granice skrzyżowania zarządcy dróg określają z uwzględnieniem m.in. jego lokalizacji, funkcji krzyżujących się dróg, przyjętej dla danego skrzyżowania organizacji ruchu, granic działek ewidencyjnych oraz przepisów Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie.

Warto również pamiętać, że zgodnie z art. 19 ust. 5 udp w granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta.

Share

4 Responses

  1. Wojtek

    Panie Marcinie.
    Planuję inwestycję niedrogową która wymaga przebudowy skrzyżowania dwóch dróg różnych kategorii ( należących do różnych zarządców). Czy mogę podciągnąć to pod art. 16 ustawy o drogach publicznych i po podpisaniu umowy ja będę inwestorem czy też powinienem uzyskać pełnomocnictwo zarządcy drogi do występowania przed Urzędem Wojewódzkim?

    • Marcin Rams

      Panie Wojtku. Opisane zamierzenie podpada pod art. 16 udp („Budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana inwestycją niedrogową należy do inwestora tego przedsięwzięcia”). Obecnie nie jest możliwe zrealizowanie przez Pana inwestycji drogowej w trybie specustawy drogowej z dnia 10.04.2003 r., ponieważ decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzja ZRID) może zostać wydana wyłącznie na rzecz właściwego zarządcy drogi. Natomiast w umowie zawieranej na podstawie art. 16 udp można określić czy inwestorem będzie bezpośrednio Pan czy też właściwy zarządca drogi. Z uwagi na różne podejście organów budowlanych do kwestii uprawnienia do złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na budowę drogi publicznej, w praktce często spotyka się sytuacje, w której formalnie inwestorem jest zarządca drogi, ale inwestor prywatny działa na podstawie jego pełnomocnictwa. Pozdrawiam

  2. Dan

    Witam
    Czy definicja skrzyżowania z Prawa o ruchu drogowym znajduje zastosowanie w kontekście zadań utrzymaniowych (wskazanych w Ustawie o drogach publicznych)?
    „Skrzyżowanie – przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezdnię, ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez takie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia; określenie to nie dotyczy przecięcia, połączenia lub rozwidlenia drogi twardej z drogą gruntową, z drogą stanowiącą dojazd do obiektu znajdującego się przy drodze lub z drogą wewnętrzną. Przecięcie się dróg gruntowych mających jezdnię jest traktowane jak skrzyżowanie.”

    Sprawa dotyczy problemu utrzymania skrzyżowania drogi powiatowej (nawierzchnia asfaltowa) z drogą gminną (nawierzchnia gruntowa), co w świetle w/w definicji – skrzyżowaniem nie jest, więc utrzymanie takiego połączenia nie należy do zarządu drogi wyższej kategorii. Czy należy kontekst utrzymana skrzyżowania oceniać tylko z poziomu ustawy o drogach publicznych?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *