Usunięcie reklam z pasa drogowego
Jeżeli podmiot zajmujący bezprawnie pas drogowy nie usuwa z niego reklamy (lub innego obiektu czy urządzenia), to zarządca drogi na podstawie art. 36 ustawy o drogach publicznych powinien wydać decyzję administracyjną o przywróceniu pasa drogowego do stanu pierwotnego.
Zgodnie z obecną treścią art. 36 „W przypadku zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi lub niezgodnie z warunkami podanymi w tym zezwoleniu, lub bez zawarcia odpłatnej umowy cywilnoprawnej, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c, lub niezgodnie z warunkami tej umowy, właściwy zarządca drogi orzeka, w drodze decyzji administracyjnej, o jego przywróceniu do stanu poprzedniego”.
Przepisu tego nie stosuje się w przypadku zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi lub niezgodnie z warunkami podanymi w tym zezwoleniu, wymagającego podjęcia przez właściwy organ nadzoru budowlanego decyzji o rozbiórce obiektu budowlanego.
Wszczęcie postępowania w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej nie wyklucza jednoczesnego prowadzenia postępowania zmierzającego do wydania decyzji o przywróceniu pasa drogowego do stanu pierwotnego. Warto przypomnieć, że wydanie decyzji z art. 36 udp nie jest ograniczone żadnym terminem liczonym od dnia stwierdzenia naruszenia.
W razie samowolnego zajęcia pasa drogowego dopuszczalne jest pobranie kary pieniężnej, o której mowa w art. 40 ust. 4 u.d.p., mimo że zarządca drogi nie orzekł na podstawie art. 36 tej ustawy o przywróceniu pasa drogowego do stanu poprzedniego (por. sygn. akt II GSK 231/10).
Naczelny Sąd Administracyjny od lat wskazuje, że pomiędzy instytucją prawną nakazania przywrócenia drogi do stanu poprzedniego i nałożeniem kary za bezprawne zajęcie pasa drogowego nie ma żadnej konkurencyjności. Karę za bezprawne zajęcie pasa drogowego organ powinien nałożyć zawsze za cały okres zajęcia, natomiast przywrócenie do stanu poprzedniego należy orzekać tylko wtedy, kiedy stan naruszenia ciągle trwa. Jeżeli przed wydaniem decyzji sprawca sam przywrócił pas drogowy do stanu poprzedniego, nie ma żadnej potrzeby wydawania w tej kwestii decyzji zawierającej nakaz. Organ orzeka o przywróceniu do stanu poprzedniego tylko wówczas, kiedy stan drogi jest nadal naruszony bezprawnym zajęciem (por. sygn. akt II GSK 2929/14).
Czy zjazd jest częścią drogi?
Na pytanie czy zjazd jest częścią drogi publicznej czy też jest odrębnym elementem infrastruktury, będącym połączeniem drogi z nieruchomością do niej przylegającą, ponownie odpowiedział Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku wydanym w styczniu tego roku.
Na wstępie Sąd zauważył, że pojęcie „zjazdu” na gruncie przepisów ustawy o drogach publicznych ma inne znaczenie i funkcje, niż to samo pojęcie w Prawie budowlanym. Ustawa o drogach publicznych definiuje drogę jako budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym (art. 4 pkt 2 udp). Zgodnie z ustawą o drogach publicznych zjazd to połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze, stanowiące bezpośrednie miejsce dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 4 pkt 8 udp). Zdaniem Sądu w świetle przepisów ustawy o drogach zjazd nie mieści się w definicji drogi.
Następnie Sąd przypomniał, że w przypadku budowy lub przebudowy drogi publicznej inwestorem jest zarządca drogi, natomiast w przypadku zjazdu – właściciel lub użytkownik nieruchomości przyległej do drogi (z wyjątkiem przewidzianym w art. 29 ust. 2 udp). Na budowę lub przebudowę zjazdu przez właściciela (użytkownika) nieruchomości konieczne jest uzyskanie zezwolenia zarządcy drogi (art. 29 ust. 1 udp). Kontrola zarządcy drogi w tym zakresie uzasadniona jest celami zapewnienia bezpieczeństwa ruchu na drogach publicznych. W przepisach dotyczących dróg publicznych zjazd ma więc odrębny charakter od samej drogi i nie jest jej częścią.
Natomiast w rozumieniu Prawa budowlanego droga wraz ze zjazdami stanowi jeden obiekt liniowy (art. 3 pkt 3a PrBud), a tym samym jedną budowlę i jeden obiekt budowlany w rozumieniu art. 3 pkt 1 i 3 Prawa budowlanego. Również z treści art. 29 ust. 2 ustawy o drogach publicznych wynika, że w przypadku budowy lub przebudowy drogi budowa lub przebudowa zjazdów dotychczas istniejących należy do zarządcy drogi. Oznacza to, że na gruncie Prawa budowlanego i przepisów szczególnych dotyczących budowy i przebudowy dróg (art. 29 ust. 2 udp) droga wraz ze zjazdami traktowana jest jako jeden obiekt budowlany. Sąd stwierdził, że regulacje dotyczące robót budowlanych związanych z przebudową drogi powinny być więc jednakowe także w odniesieniu do przebudowy zjazdów z tych dróg.
NSA wskazał za sądem pierwszej instancji, że skoro na prowadzenie robót budowlanych polegających na przebudowie drogi nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę, to tym bardziej na przebudowę zjazdu z tej drogi takie pozwolenie nie jest wymagane (orzeczenie to dotyczy stanu prawnego obowiązującego w sierpniu 2014 r., tj. daty wydania zaskarżonej decyzji; aktualne przepisy opisałem we wpisie http://drogipubliczne.info/zjazd-z-drogi-bez-pozwolenia-na-budowe/). Zjazd z drogi, co do zasady, jest elementem mniej skomplikowanym pod względem projektowym i wykonawczym niż sama droga, dlatego jego przebudowa nie powinna być poddana surowszym rygorom niż przebudowa drogi. Ponadto zdaniem Sądu przyjęcie odmiennego poglądu oznaczałoby, że w sytuacji określonej w art. 29 ust. 2 ustawy o drogach publicznych zarządca drogi powinien zgłosić zamiar przebudowy drogi, a w przypadku zjazdów uzyskać pozwolenie na budowę, co jest nieracjonalne.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 stycznia 2017 r., sygn. akt II OSK 1109/15.
Kara za czas prowadzenia postępowania administracyjnego
W ubiegłym roku Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wypowiedział się na temat okresu za jaki zarządca drogi może naliczać karę za zajęcie pasa drogowego. Sprawa dotyczyła zajęcia pasa drogowego poprzez usytuowanie w nim reklamy o powierzchni ponad 20 m2 umieszczonej na lawecie. W aktach sprawy znajdowała się dokumentacja fotograficzna wraz z protokołami, wskazująca na wystąpienie 69 dni nielegalnego zajęcia pasa drogowego.
Organ pierwotnie błędnie ustalił, że stroną postępowania powinna być pewna spółka z o.o. i podjął czynności w stosunku do tej spółki. Dopiero po dwóch miesiącach prowadzenia sprawy organ ustalił, że postępowanie powinno być prowadzone wobec dwóch osób fizycznych (wspólników spółki cywilnej) i wysłał do tych osób zawiadomienia o wszczęciu postępowania.
Dzień po otrzymaniu zawiadomienia wspólnicy spółki cywilnej usunęli reklamę z pasa drogowego. Po zapoznaniu się z aktami sprawy wyjaśnili, że nie mieli świadomości, że wymagane było uzyskanie pozwolenia na zajęcie pasa drogowego. Postępowanie zakończyło się wydaniem decyzji wymierzającej karę pieniężną w wysokości 14.559 zł za zajęcie pasa drogowego od dnia stwierdzenia zajęcia pasa do dnia usunięcia reklamy, to jest za 69 dni.
Strony wniosły odwołanie kwestionując okres za jaki zarządca wymierzył karę pieniężną. W odwołaniu wniesiono o zmianę decyzji poprzez ustalenie kary za bezprawne zajęcie pasa drogowego tylko za jeden dzień, ponieważ następnego dnia po zawiadomieniu o wszczęciu postępowania przyczepa reklamowa została usunięta. Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO) utrzymało w mocy decyzję pierwszoinstancyjną uznając, że kara pieniężna została ustalona zgodnie z prawem.
Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) oddalił skargę stron wyjaśniając, że kara pieniężna za zajęcie pasa drogowego nie jest wymierzana za okres od wszczęcia postępowania do przywrócenia stanu zgodnego z prawem, tylko za cały okres zajęcia pasa drogowego bez wymaganego zezwolenia.
Nie zgadzając się z wyrokiem sądu wspólnicy spółki cywilnej wnieśli skargę kasacyjną. Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia z dnia 5 maja 2016 r. (sygn. akt II GSK 2929/14) oddalił skargę. W uzasadnieniu orzeczenia NSA wyjaśnił, że:
Zgodnie z art. 40 ust. 1 udp zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia. To na podmiocie planującym zajęcie pasa drogowego spoczywa obowiązek uzyskania stosownego zezwolenia, zaś zaniechanie jego uzyskania i zajęcie pasa bez zezwolenia stanowi działanie bezprawne i podjęte niejako „na ryzyko” podmiotu, który go dokonał.
Zgodnie z art. 40 ust. 12 udp za zajęcie pasa drogowego bez stosownego zezwolenia zarządca drogi nakłada karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty ustalanej za zajęcie. Opłata za zajęcie pasa drogowego ustalana jest w zależności od okresu zajęcia pasa drogowego, a co za tym idzie w taki sam sposób obliczana i nakładana jest kara pieniężna będąca jej 10-krotnością. Nie ma natomiast przepisu prawa, który uwalniałby od odpowiedzialności administracyjnej za zajęcie pasa drogowego z uwagi na fakt długiego poszukiwania przez organ rzeczywistego sprawcy zajęcia pasa drogowego. Zatem, niezależnie od tego, czy organ ustalił podmiot odpowiedzialny niezwłocznie, czy też czynił te ustalenia dłużej, to za każdy dzień bezprawnego zajęcia pasa drogowego kara musi być wymierzona. Podkreślić należy, że wysokość tej kary nie jest spowodowana niesprawnym działaniem organu, tylko bezprawnym zajęciem pasa drogowego aż do momentu usunięcia obiektu umieszczonego tam bez zezwolenia. W tym stanie rzeczy, zarzut naruszenia praw naruszyciela poprzez długie jego poszukiwanie, zwiększające wysokość kary, jest całkowicie nieuzasadniony, gdyż kara nie wiąże się z wadliwym działaniem organu tylko z działaniem zajmującego pas drogowy bez zezwolenia i należy się za cały okres bezprawnego zajęcia pasa, zaś długotrwałość zajęcia jest zawsze związana z działaniem zajmującego, nie zaś organu.
Nie jest to pogląd jednolity w orzecznictwie. Można spotkać orzeczenia podważające zasadność obciążania strony karą pieniężną za czas przewlekle prowadzonego postępowania administracyjnego. W podobnych sprawach skuteczność odwołania czy skargi zależy często od dokładnego przeanalizowania stanu faktycznego sprawy i umiejętnego sformułowania zarzutów.
Odwołanie od kary za zajęcie pasa drogowego – termin.
Czy od decyzji wymierzającej karę pieniężną można wnieść odwołanie? Oczywiście. Zgodnie z podstawową zasadą zawartą w art. 15 KPA postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Oznacza to, że co do zasady wszystkie decyzje wydane przez organ pierwszej instancji mogą być na wniosek osoby uprawnionej zaskarżone do organu wyższego stopnia (organu drugiej instancji).
Odwołanie należy wnieść w terminie czternastu (14) dni od dnia doręczenia stronie decyzji wymierzającej karę pieniężną. Jeżeli decyzja nie zostanie skutecznie doręczona termin na wniesienie odwołania nie rozpocznie biegu. Kwestia prawidłowości doręczeń będzie przedmiotem odrębnego wpisu. W tym miejscu przypomnę tylko, że z warto przynajmniej raz na dwa tygodnie sprawdzać swoją skrzynkę pocztową, drzwi mieszkania i wejście na posesję w poszukiwaniu awiza (zawiadomienia o próbie doręczenia przesyłki).
Każda decyzja wymierzająca karę za zajęcie pasa drogowego powinna zawierać pouczenie odnośnie możliwości, terminu i sposobu wniesienia odwołania. Brak pouczenia nie pozbawia strony prawa do wniesienia odwołania. Co więcej, przepisy kodeksu przyznają prawo do żądania od organu uzupełnienia decyzji odnośnie informacji dotyczących prawa do odwołania (art. 111 KPA) oraz jednoznacznie wskazują, że błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania nie może szkodzić stronie, która zastosowała się do tego pouczenia (art. 112 KPA).
Gdzie wysłać lub zanieść odwołanie?
Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Czyli odwołanie można po prostu wysłać do organu, który wydał decyzję wymierzającą karę za zajęcie pasa drogowego. Z uwagi na to, że organy z urzędu muszą przestrzegać swojej właściwości strona nie musi ustalać, który organ jest właściwy do rozpatrzenia odwołania. W przypadku kar wymierzonych przez jednostki samorządowe (np. wójta, Miejski Zarząd Dróg, Zarząd Dróg Powiatowych) organem odwoławczym będzie właściwe terytorialnie Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO).
Jeżeli decyzja karna została wydana przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) zarządzającego drogami krajowymi odwołanie przyjmuje postać „wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy”, ponieważ wniosek ten nie będzie rozpatrywany przez organ wyższego stopnia, ale ponownie przez GDDKiA. W przypadku braku pouczenia wniosek można wysłać na adres, z którego nadano niekorzystną decyzję. Do wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji. Od razu wyjaśniam, że błędne nazwanie „wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy” odwołaniem lub zażaleniem nie stanowi podstaw do jego odrzucenia i spowoduje wszczęcie postępowania odwoławczego przez właściwy organ. W orzecznictwie przyjęto przychylną dla stron regułę interpretacyjną, że każde pismo wyrażające niezadowolenie strony z decyzji administracyjnej – złożone w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia – należy traktować w razie wątpliwości jako odwołanie.
Z formalnego punktu widzenia samo odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji. Zachęcam jednak do dokładnego przeanalizowania każdej sprawy i przygotowania rzetelnego odwołania. Dobre odwołanie może doprowadzić do szybkiego uchylenia kary pieniężnej w całości lub do jej znacznego obniżenia.
Kto zarządza skrzyżowaniem?
W materiale przygotowanym ostatnio dla jednej z ogólnopolskich telewizji analizowałem kwestię podmiotu odpowiedzialnego za stan techniczny skrzyżowania dróg publicznych. Warto ten temat przybliżyć na blogu.
Podstawową regulację zawiera art. 25 ustawy o drogach publicznych:
- Budowa, przebudowa, remont, utrzymanie i ochrona skrzyżowań dróg różnej kategorii, wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi w pasie drogowym oraz urządzeniami bezpieczeństwa i organizacji ruchu, związanymi z funkcjonowaniem tego skrzyżowania, należy do zarządcy drogi właściwego dla drogi wyższej kategorii.
- Koszt budowy lub przebudowy skrzyżowania, o którym mowa w ust. 1, wraz z koniecznymi drogowymi obiektami inżynierskimi w pasie drogowym oraz urządzeniami bezpieczeństwa i organizacji ruchu, związanymi z funkcjonowaniem tego skrzyżowania, ponosi zarządca drogi, który wystąpił z inicjatywą budowy lub przebudowy takiego skrzyżowania.
- Budowa, przebudowa, remont, utrzymanie i ochrona skrzyżowania autostrady lub drogi ekspresowej z innymi drogami publicznymi, wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi w pasie drogowym oraz urządzeniami bezpieczeństwa i organizacji ruchu, związanymi z funkcjonowaniem tego skrzyżowania, należy do zarządcy autostrady lub drogi ekspresowej.
- Koszt budowy lub przebudowy skrzyżowania, o którym mowa w ust. 3, wraz z koniecznymi drogowymi obiektami inżynierskimi w pasie drogowym oraz urządzeniami bezpieczeństwa i organizacji ruchu, związanymi z funkcjonowaniem tego skrzyżowania, ponosi zarządca drogi, który wystąpił z inicjatywą budowy lub przebudowy takiego skrzyżowania.
Przepis ten wskazuje podmiot właściwy do wykonywania obowiązków zarządcy drogi w stosunku do krzyżujących się lub łączących się dróg publicznych różnej kategorii. Jako zasadę wprowadzono rozwiązanie, że obowiązki te należą do zarządcy drogi wyższej kategorii. Ustawa wprowadza cztery kategorie dróg publicznych: gminne, powiatowe, wojewódzkie i krajowe (w tym drogi ekspresowe i autostrady). Drogi gminne to drogi o najniższej kategorii.
Przykładowo: za skrzyżowanie drogi gminnej i powiatowej odpowiada zarządca drogi powiatowej.
Skrzyżowanie dróg publicznych to zgodnie z art. 4 pkt 9 udp przecięcie się lub połączenie dróg publicznych na jednym poziomie (skrzyżowanie jednopoziomowe); lub krzyżowanie się lub połączenie dróg publicznych na różnych poziomach, zapewniające pełną lub częściową możliwość wyboru kierunku jazdy (węzeł drogowy); lub krzyżowanie się dróg na różnych poziomach, uniemożliwiające wybór kierunku jazdy (przejazd drogowy). Węzeł drogowy i przejazd drogowy stanowią skrzyżowania wielopoziomowe.
Zarządca drogi wyższej kategorii zobowiązany jest w szczególności do remontu, utrzymania i ochrony skrzyżowania. Zgodnie z ustawową definicją utrzymanie drogi to wykonywanie robót konserwacyjnych, porządkowych i innych zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu, w tym także odśnieżanie i zwalczanie śliskości zimowej. Natomiast ochrona drogi to działania mające na celu niedopuszczenie do przedwczesnego zniszczenia drogi, obniżenia klasy drogi, ograniczenia jej funkcji, niewłaściwego jej użytkowania oraz pogorszenia warunków bezpieczeństwa ruchu. Jako remont drogi ustawa określa wykonywanie robót przywracających pierwotny stan drogi, także przy użyciu wyrobów budowlanych innych niż użyte w stanie pierwotnym.
W ramach ochrony drogi mieści się kompetencja zarządcy drogi do wydawania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego i wymierzania kary pieniężnej za zajęcie tego pasa bez zezwolenia (o karze we wpisie: http://drogipubliczne.info/kara-pieniezna-za-zajecie-pasa-drogowego/).
Granice skrzyżowania, a tym samym granice zarządu właściwego zarządcy drogi, określa się w odniesieniu do konkretnego skrzyżowania. W praktyce granice skrzyżowania zarządcy dróg określają z uwzględnieniem m.in. jego lokalizacji, funkcji krzyżujących się dróg, przyjętej dla danego skrzyżowania organizacji ruchu, granic działek ewidencyjnych oraz przepisów Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie.
Warto również pamiętać, że zgodnie z art. 19 ust. 5 udp w granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta.
Przeniesienie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego
Zmieniając przepisy ustawy „o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych” ustawodawca dodał do ustawy o drogach publicznych art. 40e, o następującej treści:
Organ, który udzielił zezwolenia, o którym mowa w art. 40 ust. 1, na cele związane z infrastrukturą telekomunikacyjną, przenosi, w drodze decyzji, na rzecz podmiotu będącego nabywcą tej infrastruktury, na jego wniosek, prawa i obowiązki wynikające z tego zezwolenia.
Wprowadzona została tym samym możliwość prostego przeniesienia zezwolenia na zajęcie pasa drogowego wydanego w celach związanych z infrastrukturą telekomunikacyjną na podmiot będący nabywcą tej infrastruktury.
Decyzję administracyjną o przeniesieniu zezwolenia wydaje organ, który wydał zezwolenie na zajęcie pasa drogowego. Decyzja wydawana jest na wniosek nabywcy infrastruktury telekomunikacyjnej.
Wskazany przepis obowiązuje od dnia 1 lipca 2016 r. Wcześniej zarządcy w większości przypadków wygaszali na podstawie art. 162 § 1 k.p.a. decyzję wydaną na rzecz zbywcy (sprzedawcy) infrastruktury telekomunikacyjnej i wydawali nową decyzję na rzecz nabywcy (nowego właściciela) tej infrastruktury.
Zjazd z drogi bez pozwolenia na budowę
Już 1 stycznia 2017 r. wchodzi w życie część przepisów ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców.
Ustawa ta wprowadza zmiany m.in. do Prawa budowlanego i ustawy o drogach publicznych. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 29 ust. 1 pkt 11 PrBud:
Pozwolenia na budowę nie wymaga budowa zjazdów z dróg krajowych i wojewódzkich oraz zatok parkingowych na tych drogach.
Jednocześnie dodano pkt 11a, zgodnie z którym pozwolenia na budowę nie wymaga budowa:
zjazdów z dróg powiatowych i gminnych oraz zatok parkingowych na tych drogach
Zważając na to, że niezmienione zostały przepisy art. 29 ust. 2 pkt 1 i 1a PrBud pozwolenia na budowę nie będzie wymagać wykonywanie robót budowlanych polegających na remoncie i przebudowie zjazdów z dróg publicznych.
Zgodnie ze znowelizowaną treścią art. 30 ust. 1 PrBud budowa i przebudowa zjazdów z dróg krajowych i wojewódzkich wymaga zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej.
Z treści nowelizacji wynika, że od 1 stycznia 2017 r. budowa i przebudowa zjazdów z dróg powiatowych i gminnych nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę ani zgłoszenia.
Ustawa wskazuje, że zgłoszenia dokonać należy przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót budowlanych. Organ administracji architektoniczno-budowlanej, w terminie 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia, może, w drodze decyzji, wnieść sprzeciw. Do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli organ nie wniósł sprzeciwu w tym terminie. Jednocześnie w nowym przepisie art. 30 ust. 5aa ustawodawca wskazał, że organ administracji architektoniczno-budowlanej może z urzędu, przed upływem terminu 21 dni, wydać zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu. Wydanie zaświadczenia wyłącza możliwość wniesienia sprzeciwu oraz uprawnia inwestora do rozpoczęcia robót budowlanych.
Zaznaczam, że niezmieniony został art. 29 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, zgodnie z którym budowa lub przebudowa zjazdu należy do właściciela lub użytkownika nieruchomości przyległych do drogi, po uzyskaniu, w drodze decyzji administracyjnej, zezwolenia zarządcy drogi na lokalizację zjazdu lub przebudowę zjazdu.
Nowelizacja wprowadza jednak zmianę do art. 29 ust. 3 udp poprzez zmianę treści pouczeń zawieranych w decyzji o zezwoleniu na lokalizację lub przebudowę zjazdu. Od Nowego Roku decyzje zarządcy drogi będą pouczać o obowiązku:
- przed rozpoczęciem robót budowlanych: a) dokonania czynności wymaganych przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, b) uzyskania zezwolenia zarządcy drogi na prowadzenie robót w pasie drogowym
- uzgodnienia z zarządcą drogi projektu budowlanego zjazdu – o ile projekt budowlany jest wymagany.
Zwracam również uwagę, że nowelizacja wprowadziła do ustawy przepis art. 29 ust. 6 o treści:
„Budowa lub przebudowa zjazdu na podstawie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, nie wymaga uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.”
Czy wykonawca robót może uzyskać zezwolenie na zajęcie pasa drogowego?
Po paru latach wątpliwości za dominujący w aktualnym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego należy przyjąć pogląd prawny, zgodnie z którym nie tylko inwestor może uzyskać zezwalanie na zajęcie pasa drogowego w celu prowadzenia robót (tak np. wyrok NSA z 15.04.2016 r., sygn. akt II GSK 2393/14).
W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że przepis art. 40 ustawy o drogach publicznych nie zawiera wypowiedzi na temat podmiotów legitymowanych do uzyskania takiego zezwolenia.
Prowadzenie robót w pasie drogowym w celu zrealizowania inwestycji (np. wodociągu, gazociągu, sieci telekomunikacyjnych) inwestor może powierzyć wykonawcy. Niewątpliwie wykonawca prowadzi wówczas roboty na rzecz inwestora i może w tym celu zajmować pas drogowy w ramach zezwolenia udzielonego inwestorowi. Wykonawca jest jednak odrębnym od inwestora podmiotem prawa, posiadającym w związku z wykonaniem inwestycji również własne interesy, wynikające z umowy o wykonanie robót budowlanych. Realizacja tych interesów jest warunkowana uzyskaniem zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Jeżeli zatem inwestor nie ubiegał się o zezwolenie na prowadzenie robót w pasie drogowym, może o nie wystąpić wykonawca.
Sąd również słusznie wskazuje, że w pewnych okolicznościach zezwolenie na zajęcie pasa drogowego w celu prowadzenia robót w pasie drogowym może być wydane na rzecz podwykonawcy. Podwykonawca będzie legitymowany jako strona w takiej sprawie, jeżeli zajęcie przez niego pasa drogowego w celu wykonania robót zleconych mu przez wykonawcę będzie wykraczało poza zakres zezwolenia na zajęcie pasa drogowego uzyskanego przez inwestora lub wykonawcę albo też inwestor i wykonawca nie ubiegali się w ogóle o zezwolenie na zajęcie pasa drogowego w celu prowadzenia robót w pasie drogowym.
Czy samorządy mogą finansować budowę dróg krajowych?
W obecnym stanie prawnym kwestia ta budzi poważne wątpliwości po stronie samorządów, Regionalnych Izb Obrachunkowych i ekspertów z zakresu prawa finansów publicznych.
Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa dostrzegło problem i przystąpiło do prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz ustawy o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (link).
Mój komentarz do projektowanej zmiany można przeczytać na łamach portalu Rynek Infrastruktury.
Zapraszam do lektury: http://www.rynekinfrastruktury.pl/wiadomosci/doprecyzowanie-regul-finansowej-partycypacji-moze-byc-dla-samorzadow-korzystne-54670.html
Zieleń przydrożna, czyli jaka?
Zieleń przydrożna została zdefiniowana przez ustawodawcę w art. 4 pkt 20 o drogach publicznych i oznacza roślinność umieszczoną w pasie drogowym, mającą na celu w szczególności ochronę użytkowników drogi przed oślepianiem przez pojazdy nadjeżdżające z kierunku przeciwnego, ochronę drogi przed zawiewaniem i zaśnieżaniem, ochronę przyległego terenu przed nadmiernym hałasem, zanieczyszczeniem powietrza, wody i gleby. Roślinność przydrożna to zatem roślinność znajdująca się w granicach pasa drogowego drogi publicznej.
Utrzymywanie zieleni przydrożnej, w tym sadzenie i usuwanie drzew oraz krzewów, należy do zarządcy drogi (art. 20 pkt 16 udp). Warto pamiętać, że zgodnie z ustawą o ochronie przyrody usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia. Co do zasady zezwolenie takie wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta, przy czym zezwolenie na usunięcie drzewa w pasie drogowym drogi publicznej, z wyłączeniem obcych gatunków topoli, wydaje się po uzgodnieniu z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.